Özelge

T.C.

GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI

 BÜYÜK MÜKELLEFLER VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI

Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü

Sayı     :           64597866-105[280-2016]-3473                                            31.01.2020

Konu   :           Faktoring sözleşmesinde

 gayrikabili rücu dövizli alacakların değerlemesi

nedeniyle oluşan kur farkları üzerinden BSMV

hesaplanıp hesaplanmayacağı, kur farkı için

fatura düzenlenip düzenlenmeyeceği.

…

            İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda, şirketinizin faktoring faaliyetleri kapsamında satıcı firma (müşteri) ile yapılan faktoring sözleşmesi kapsamında, müşterilerinizin dövize endeksli alacaklarını (fatura) gayrikabili rücu olarak devralarak finansman sağladığı, dövize endeksli alacağın (fatura) vade tarihinde/geri ödeme zamanında şirketiniz lehine anapara kur farkı oluşabildiği ve söz konusu kur farkının alacaklarını devreden satıcı firmanın alıcısı olan fatura borçlusu firma tarafından ödendiği, öte yandan kur farkı üzerinden şirketinizce %5 oranında banka ve sigorta muameleleri vergisi (BSMV) hesaplanarak BSMV dahil tutar için alacaklarını devraldığınız müşteriniz (satıcı firma) adına kur farkı faturası düzenlediğiniz, faturada kur farkı tutarı (matrah) ve BSMV tutarının ayrı ayrı gösterildiği, kur farkı tutarının tahsilat sırasında fatura borçlusu alıcı tarafından borcun ödenmesi ile tahsil edildiği, kur farkından doğan BSMV'nin ise müşterinizden (satıcı firma) tahsil edildiği, şirketinize alacaklarını devreden bir müşterinizin (satıcı firma), satış yaptıkları alıcı firmadan olan alacaklarını şirketinize devrettiklerini, artık müşteri (alıcı) ile bir borç/alacak ilişkisinin kalmadığını, bu nedenle şirketinizce düzenlenen faturada kur farkı ve BSMV olarak gösterilen kur farkını gider yazamayacaklarını, kendi müşterilerine de yansıtamayacaklarını belirterek şirketinizce kendileri adına sadece BSMV tutarını içeren fatura düzenlenmesini talep ettiği, ayrıca faturayı Ba formlarına dahil ederken tereddüt yaşadıklarını ve faturada kur farkı ve KDV gösterilmişken sadece BSMV'yi kayıtlarına almalarının doğru olmayacağını ifade ettikleri belirtilerek şirketinizin müşterisinin (satıcı firma) söz konusu talebine istinaden dövize endeksli alacaklarını devraldığınız firma adına tahsilatta oluşan kur farkına ilişkin olarak düzenlenecek faturada sadece BSMV tutarına yer verilmesinin uygun olup olmayacağı, uygun olacak ise kur farkı için alacaklarını devraldığınız satıcı firmanın müşterisi olan alıcı (borçlu) firma adına kur farkı tutarı kadar fatura düzenlemeniz gerekip gerekmeyeceği konusunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.

Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi Yönünden

            6802 sayılı Gider Vergileri Kanununun 28 inci maddesinde, "Banka ve sigorta şirketlerinin 10/6/1985 tarihli ve 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanununa göre yaptıkları işlemler hariç olmak üzere, her ne şekilde olursa olsun yapmış oldukları bütün muameleler dolayısıyla kendi lehlerine her ne nam ile olursa olsun nakden veya hesaben aldıkları paralar banka ve sigorta muameleleri vergisine tabidir.

            Bankerlerin yapmış oldukları banka muamele ve hizmetleri dolayısıyla kendi lehlerine her ne nam ile olursa olsun nakden veya hesaben aldıkları paralar (kendileri veya başkaları hesabına menkul kıymet alıp satmayı, alım - satıma tavassut etmeyi veya alıp sattıkları menkul kıymet karşılığı borçları ödemeyi taahhüt etmeyi meslek haline getirenlerin bu faaliyetleri dolayısıyla lehlerine kalan paralar ile mevduat faizi vermek veya sair adlarla faiz ve benzeri menfaatler sağlamak üzere devamlı olarak para toplama işiyle uğraşanların topladıkları paralara sağladıkları gelir ve menfaatler üzerinden komisyon, ücret, hizmet karşılığı gibi adlarla aldıkları paralar dahil) da banka muameleleri vergisine tabidir.

            90 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye göre ikraz işleriyle uğraşanlarla ikinci fıkrada belirtilen muamele ve hizmetlerden herhangi birini esas iştigal konusu olarak yapanlar bu Kanunun uygulanmasında banker sayılırlar. Bir şahsın münhasıran altın alım ve satımı ile uğraşması banker sayılmasını gerektirmez." hükmü yer almaktadır.

            Aynı Kanunun mükellefe ilişkin 30 uncu maddesinde, BSMV'yi banka ve bankerlerle sigorta şirketlerinin ödeyeceği, matraha ilişkin 31 inci maddesinde ise BSMV matrahının 28 inci maddede yazılı paraların tutarı olduğu hükümlerine yer verilmiştir.

            Buna göre...